در بسیاری از ساختمان ها و کارخانه ها امکاناتی جهت استفاده از شلنگ آتش نشانی در مواقع ضروری تعبیه شده است. یکی از تجهیزات ساخته شده و بسیار کاربردی، در عین حال مهم در حوادثی مانند آتش سوزی و ارتقا حریق، شلنگ آتش نشانی است. شلنگ های آتش نشانی قابلیت انتقال پر فشار آب از 800 تا بیش از 2500 کیلو پاسکال را دارند.
اجزای سازنده شلنگ آتش نشانی تاثیر زیادی بر مقاومت آن دارد چرا که در شرایط نامناسب و بحرانی استفاده میشوند. کاربرد شلنگ با اتصال به ماشین آتش نشانی یا اتصال به شیر آتش نشانی در کنار خیابان ها، صورت میگیرد. پس از استفاده درون این شلنگ باید خشک شود. ماندگاری آن درون آنها باعث ایجاد خرابی هایی میشود که از مقاومت شلنگ می کاهد. به همین دلیل در ایستگاه های آتش نشانی دستگاه های بزرگی برای خشک کردن درون این شلنگ ها وجود دارد.
اجزا و ویژگی شلنگ آتش نشانی
ترکیبات سازنده در تجهیزات ایمنی و آتش نشانی بسیار مهم قلمداد میشوند. چرا که در انعطاف پذیری تحمل فشار و قابلیت انتشار آب بسیار تاثیر گزار است. در ادامه به برخی ترکیبات و اجزای شلنگ های آتش نشانی میپردازیم.
آستر مناسب
ساختار روکش شلنگ آتش نشانی به سه دسته تقسیم میشود:
مونو اتیلن پروپیلن دین (EPPM)
بصرفه ترین آستر محسوب میشود که با چسب به ژاکت و یا لایه داخلی اعمال میشود. هر آستری که با چسب اعمال شود، در طول مدت عمر شلنگ قابلیت لایه سازی و بازسازی دارد، به همین دلیل بطور گسترده در صنعت تولید شلنگ آتشنشانی استفاده میشود.
ترمو پلاستیک
دومین دسته آستر ترمو پلاستیک است که همانند نوع قبلی با چسب اعمال میشوند. وزن کمتری دارد و کمتر در معرض آسیب قرار میگیرد، بدلیل از دست دادن اصطکاک بیشتر شناخته شده اند و احتمال زود تر منقضی شدن آنها بالاست.
الکسترود شده
این نوع آستر محبوبیت بیشتری دارد و امتیاز بالاتری در عملکرد خوب دریافت کرده است. ابتدا در حالت مایع با پارچه تماس می یابد و خود را به ژاکت داخلی میچسباند، یعنی آستر از شلنگ جدا ناپذیر میشود. از دیگر نقاط مثبت این آستر، میتوان به داشتن آبراه با هیدرولیک اشاره کرد که کارایی ان را بیشتر میکند.
قطر شلنگ
قطر شلنگ از یک اندازه واحد استفاده نمیکند و در قطر های مختلفی ساخته میشود. این امکان وجود دارد که قطرداخلی با قطری که برای روکش خارجی در نظر گرفته شده، همخوانی نداشته باشد. با در نظر گرفتن شیوه ساخت شلنگ، امکان ایحاد مقداری انبساط در شعاع آن وجود دارد که در نتیجه ی آن قطر داخلی تحت فشار قرار میگیرد.
پوشش خارجی شلنگ
وظایفی مانند محافظت در برابر ساییدگی، جلوگیری از پوسیدگی، فشار در برابر حرارت، مقاومت در برابر مایعات سمی، روغن ها و … را برعهده دارد. پوشش خارجی میتواند زیبایی هم بدهد چراکه رنگبندی مختلف و خاصی دارد. این پوشش ها معمولا در پایان یا بخش های پایانی ساخت شلنگ اعمال میشوند و در بعضی موارد نیز روی آن پخته میشوند.
اتصالات شلنگ آتش نشانی
ساخت اتصالات آتش نشانی در تولیدی ها با برنج صورت میگیرد و در بعضی مواقع از اتصالات آلومنیومی سخت استفاده میشود. استفاده از بست های مخصوص در زمان اتصال شلنگ آتشنشانی روی دهانه خروجی موتور پمپ آب الزامیست.
انواع شیلنگ های آتش نشانی
شلنگ های آتش نشانی به لحاظ جنس ساخت به دسته های متفاوتی تقسیم میشوند. در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
شلنگ پلاستیکی
پر مصرف ترین نوع شلنگ آتش نشانی است. از ویژگی های آن مواردی همچون انعطاف پذیری بالا و مقاومت زیاد در برابر اسید، قابل توجه است، اما در مقابل فشار نسبت به جنس های دیگر نا مناسب است وبیشتر برای فواصل کوتاه استفاده میشود.
شلنگ برزنتی
ضخامت بالا، الیاف برزنتی و نتیجه آن انتقال پر فشار آب است، معمولا از آن برای موتور پلمپ آب استفاده میشود. مقاومت آن در برابر فشار را افزایش میدهد و تحمل آن را بالا میبرد. در عین ضخامت بالا و انعطاف پذیری و استحکام بالایی دارد. گفتنی است شلنگ برزنتی اب با شلنگ برزنتی آتش نشانی متفاوت است.
شلنگ تهاجمی
الیاف پوشیده شده و دارای انعطاف پذیری زیادی هستند. از این شلنگ ها بمنظور انتقال آب از تانکر ماشین آتش نشانی به محل حادثه استفاده میشود. طول معمول شلنگ 15/5 متر و تحمل فشار تا 2760 کیلو پاسکال را دارد و قابلیت تحمل فشار تا 2070 کیلو پاسکال را داراست. طول استاندارد شلنگ های آتش نشانی 31 متر است.
شلنگ تامین کننده و شلنگ تقویت فشار
انعطاف پذیر و دارای قطر بالا که با الیاف پوشیده شده اند. انتقال آب از منابع، در مسیر طولانی قرار دارد و تانکر آب و یا تقویت فشار آب از یک تانکر به تانکر دیگر در مسافت طولانی استفاده میشود.
قطر داخلی این شلنگ ها بین 89 تا 127 میلیمتر است قابلیت تحمل فشار تا 2070 کیلو پاسکال را دارد.
شیلنگ جنگلبانی
انعطاف پذیر با الیاف پوشیده شده ار آنها برای خاموش کردن آنش سوزی جنگل، درخت و در کل گیاهان استفاده میشود. بسیار شبک و قدرت مانور آن در زمین های ناهموار را افزایش میدهد. قطر داخلی این شلنگ ها بین 25 تا 38 میلیمتر و قابلیت تحمل فشار تا 3100 کیلو پاسکال و 31 متر طول دارد.
شلنگ فشار قوی
بدنه قطوری دارد وازآن برای مهار کردن آتش های کوچک استفاده میشود. حتی وقتی تحت فشار نیستند حالت خود را حفظ میکنند و برخلاف شلنگ های دیگر به حالت پهن در نمی آید. قطر درونی این شلنگ ها چیزی حدود 19 تا 25 میلیمتر و فشار تا 5500 کیلو پاسکال را تحمل میکند.
نحوه جمع کردن شلنگ آتش نشانی
- روش مستقیم یا توپی: از یک سر شروع شده و تا انتها ادامه دارد. یعنی دو سر کوپلینگ رو گرفته و از مرکز شلنگ را جمع میکند. از این روش برای نگهداری شلنگ ها در انبار استفاده میشود.
- توپی یک لا: نگهداری به مدت طولانی و جمع کردن شلنگ های آسیب دیده.
- توپی دولا: مورد استفاده در ماشین های آتش نشانی در مواقع معمولی
- روش سری: روش باز کردن سریع شلنگ و بیشتر در ساختمان های بلند و راه پله های طولانی استفاده میشود.
- روش زیگزاگ: شلنگ های کثیف به این حالت جمع میشوند. این روش در پستی بلندی ها و جنگل ها کاربرد دارد.
آزمایشات لازم برای کسب استاندارد شلنگ آتشنشانی
پایداری در ابعاد: بررسی میزان اضافه شده به قطر و طول شلنگ در اثر فشار آب
آزمایش انفجار: بر روی 5 مورد بر اساس استاندارد 5173 انگلیس BS انجام میشود و معدل انفجار در این آزمایشات باید بیشتر از 32 بار فشار باشد.
آزمایش چسبندگی: سنجش چسبندگی لایه داخلی به لایه خارجی و همچنین چسبندگی روکش به لوله اصلی است.
همانطور که گفته شد تجهیزات آتش نشانی بدلیل استفاده در مهار آتش سوزی در جلوگیری از خسارت های جانی و در وهله دوم مالی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این مقاله سعی کردیم شما را با شلنگ آتش نشانی، یکی از تجهیزات مهم در امور اتفائ حریق آشنا کنیم. امیدواریم اطلاعات مفیدی به شما افزوده باشیم.
