گازهای بسیار زیادی وجود دارند که برخی از آنها سمی بوده و در مواجهه با آنها باید از ماسکهای مختلف استفاده نمود. در صورتی که در یک محیط سمی و خطرناک قرار می‌گیرید باید ابتدا خونسردی خود را حفظ کرده سپس یک راهکار مناسب برای جلوگیری از آسیب رسیدن به دستگاه تنفسی خود استفاده نمایید. ماسکهای تنفسی اهمیت بسیار زیادی برای مواجهه با گازهای خطرناک دارند. باید با توجه به شناخت انواع گازهای سمی از ماسکهای مختلف در زمان مناسب استفاده نمود. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست آورید با ما همراه شوید.
در مواجهه با محیط سمی چه کنیم؟
گازهای سمی در محیط‌های مختلف وجود دارند که برای پیشگیری از وجود این گازها باید از سیستم‌های ایمنی مختلف استفاده نمود. گازهای سمی سلامت انسان را به خطر انداخته و در برخی از مواقع موجب آسیب‌های جدی به سیستم ایمنی و تنفسی بدن انسان میشوند. اگر شما در یک محیط سمی قرار بگیرید ابتدا باید نکات مهم ایمنی را رعایت کرده و خونسردی خود را حفظ نمایید. محیط‌های مختلف مانند شرکت‌های صنعتی و آزمایشگاه های شیمیایی بیشتر در معرض گازهای سمی هستند. اگر ماسکهای تنفسی را به خوبی بشناسید، می‌توانید از سلامت خود محافظت نمایید چنانچه در یک محیط سمی قرار گرفتید خودتان را به مکانی برسانید که کمترین گازهای سمی در آن وجود دارد. اگر توانایی خروج از محیط را داشته باشید باید بدون اتلاف وقت خود را از محیط دور کرده و تا حد امکان به سلامت خود کمک نمایید. گاهی اوقات زمان کافی برای دور شدن از محیط سمی وجود ندارد، در این مواقع باید تا حد امکان نفس خود را حبس کرده و ماسک مناسب را برای استفاده خود در محیط پیدا نمایید. تقریباً در تمامی مکان‌هایی که امکان نشت گاز سمی وجود دارد از ماسک های شیمیایی استفاده می‌شود. شما باید به مکان دقیق ماسک های داخل محیط کار و طریقه استفاده از آنها آگاه باشید تا بتوانید در زمان خطراز آنها استفاده کنید. فراموش نکنید که اولین مرحله حفظ خونسردی شماست.
معرفی انواع ماسک های شیمیایی
ماسکهای تنفسی انواع مختلفی دارند که در مکان‌های گوناگون مورد استفاده قرار میگیرند. به طور کلی ماسکهای تنفسی به دو دسته: 1. تصفیه کننده هوا 2. هوارسان تقسیم میشوند.
ماسکهای تصفیه کننده هوا از ورود آلاینده‌های موجود در هوا به ریه جلوگیری کرده و به چهار دسته تقسیم میشوند:
از این نوع ماسک‌ها می‌توان به ماسکهای 1.حفظ کننده حذف کننده ذرات، 2. حذف کننده گازها، 3. ماسکهای نجات و 4. ماسکهای الکتریکی تصفیه کننده اشاره نمود.
ماسکهای هوارسان
این ماسک ها هوا را از طریق یک منبع، غیر از هوایی که در اطراف خود وجود دارند تامین می‌نمایند و در محیط‌های آلوده و تراکم کم اکسیژن، مورد استفاده قرار میگیرند. ماسکهای هوارسان به دو دسته ماسکهای هوارسان کپسول سرخود و ماسکهای شلنگی تقسیم میشوند.
این ماسک با استفاده از منبع خود می‌تواند اکسیژن مورد نیاز شخص را تامین کرده و از ورود گازهای سمی به ریه فرد جلوگیری کند و برای مقاومت در برابر گرد و غبار برای حفظ دستگاه تنفسی تولید میشوند. ماسکهای حذف کننده گازها و بخارها به خوبی عمل کرده و برای محافظت از سیستم تنفسی انسان در برابر گازها و بخار‌های سمی مانند آمونیاک و جیوه مورد استفاده قرار میگیرند. نوع دیگر ماسکهای هوارسان، ماسکهایی هستند که با یک نمد پوشش داده شده‌اند و اهمیت زیادی برای حفظ سلامت انسان در برابر محیط سمی دارند. ماسکهایی که در محیط سمی استفاده میشوند نیز شامل ماسکهای کارتریج دار، ماسکهای گازی و ماسکهای نمدی با زغال فعال میشوند. ماسکهای کارتریج‌دار به دو شکل نیم صورت و تمام صورت تولید میشوند. ماسکهای گازی نیز شبیه به ماسکهای کارتریج دار بوده و کمی بزرگتر از آنها ساخته میشوند که به خوبی آلودگی‌های محیط را جذب کرده و از ورود آنها به داخل ریه جلوگیری میکنند.
ماسکهای الکتریکی تصفیه کننده هوا:
درون این ماسکهای الکتریکی، دمنده‌ای برای عبور هوا وجود دارد که این دمنده با استفاده از یک باتری نقش خود را ایفا کرده و هوای آلوده را به قسمتی از ماسک که برای حذف آلاینده‌ها مورد استفاده قرار میگیرد، هدایت می‌کند. این ماسک در محیط‌های سمی به عنوان یک ماسک مناسب شناخته می‌شود و در شرایط اضطراری مانند انفجار معادن و آتش‌سوزی می‌توان از این ماسک استفاده نمود. در زمانی که خطر بروز مسمومیت‌های تنفسی و کاهش اکسیژن وجود داشته باشد بهتر است از ماسکهای الکتریکی تصفیه‌کننده هوا استفاده کرد. ماسکهای تمام صورت در محیط‌های سمی که گازهای بسیار زیادی در آنجا وجود دارد، حائز اهمیت استفاده میباشد. ماسک نیم صورت، قسمت دهان و بینی فرد را پوشش می‌دهند و این ماسک‌ها چشم فرد را به طور کامل در بر نمی‌گیرد. گاهی اوقات به دلیل وجود گازهای بسیار سمی ممکن است به چشمان فرد آسیب زیادی وارد شود، برای محیط‌های سمی باید از ماسکهای تمام صورت که چشم را در برابر گازهای آلوده و سمی محافظت می‌کند استفاده نمود. ماسکهای تمام صورت که شامل بدنه، فیلتر و لنز هستند از دو سوپاپ گردشی هوا تشکیل شده‌اند. از این نوع ماسک می‌توان در آزمایشگاه‌هایی با مواد شیمیایی، پالایشگاه‌ها، کارخانه‌ها و معادن مختلف استفاده کرد و در برخی از محیط‌هایی که بخار‌های آمونیاک و مواد غذایی وجود دارد نیز از ماسکهای شیمیایی تمام صورت استفاده می‌شود.
معرفی گاز های سمی معمول
به طور کلی گازهای خطرناک در سه گروه گازهای قابل اشتعال، گازهای زیان آور و سمی و گازهای بی اثر و خفقان آور تقسیم میشوند. مثال: گازهای اشتعال آور شامل اتان، متان و گازهای زیان آور و سمی: سولفید هیدروژن، دی اکسید سولفور و گازهای بی اثر و خفقان آور نیز شامل نیتروژن و اکسیژن میشوند. گازهای سمی می‌توانند به قسمتهای مختلف بدن انسان از جمله به سیستم تنفسی آسیب‌های گوناگون وارد نمایند. برخی از گازها روی سیستم عصبی و برخی دیگر روی سیستم بینایی انسان تاثیر می‌گذارند. یکی از گازهای متداولی که این روزها جان بسیاری از افراد را در کشور ما میگیرد، مونوکسید کربن نامیده می‌شود. گاز مونوکسید کربن به مرگ خاموش نیز معروف است و می‌تواند در یک محیط بسته جان تعداد زیادی ازافراد را بدون هیچ گونه دردی بگیرد. برای جلوگیری از ایجاد این گاز در محیط زندگی باید اتصالات سیستم گرمایشی منزل خود را چک کرده و نکات ایمنی را برای آن رعایت نمایید.
برخی از ماسکهای تنفسی با قابلیت استفاده مجدد در برابر بخارات سمی، گازها و بوها مورد استفاده قرار میگیرند و همچنین قابلیت محافظت کامل از ورود انواع آلاینده‌ها به دستگاه تنفسی را دارند که به دو دسته ماسک نیم صورت و تمام صورت تقسیم میشوند. ماسکهای قابل استفاده مجدد دارای بخش‌های گوناگون هستند. این بخش شامل کارتریج، فیلتر و پیش فیلتر میشوند. در هنگام خرید ماسک باید دقت بسیار زیادی داشته باشید تا بتوانید ماسک خود را با استفاده از محیطی که در آن مشغول به فعالیت هستید انتخاب نمایید. زمانی که شما در معرض گازها و بخارات سمی قرار می‌گیرید باید از ماسک کارتریج دار استفاده نمایید. این نوع ماسک می‌تواند گاز و بخار سمی را با استفاده از مواد کارتریج جذب کرده و تصفیه نماید. در محیط‌هایی که بخارات ارگانیک مانند استون و الکل وجود دارد باید از ماسکهای کارتریج دار استفاده نمود.
در مناطقی که امکان مسمومیت‌های تنفسی و کاهش اکسیژن وجود داشته باشد می‌توان از ماسکهای فشار مثبت استفاده کرد. ماسکهای فشار مثبت نیز با کپسولی که دارند می‌توانند تا ۴ ساعت اکسیژن مورد نیاز شما را تامین نمایند. ماسکهای هوارسان شلنگی نیز در محیط‌های سمی یکی از گزینه‌های مناسب شناخته میشوند. طول شلنگ این ماسک‌ها تا ۳۰۰ فوت متغیر بوده و به راحتی ۱۷۰ لیتر در دقیقه هوا را منتقل میکنند. اگر گازهای سمی که در محیط وجود دارد شامل گازهای آمونیاک و گروه‌هایی از گازها و بخارات اسیدی و بخارات آلی باشند باید از ماسکهای حذف کننده گاز استفاده کنید
انواع ماسک تمام صورت و نیم صورت
سخن پایانی
با توجه به مطالب فوق متوجه شدید که گازهای سمی می‌توانند به سلامت انسان آسیب بسیار جدی وارد نمایند. برای جلوگیری از این آسیب‌ها ماسکهای تنفسی بسیار زیادی تولید شده‌اند که هر یک از آنها در برابر انواع مختلف گاز های سمی به کار می‌روند. برای استفاده از انواع ماسکهای شیمیایی باید آنها را با دقت شناسایی کرده تا بتوانید در برابر گازهای مختلف از آنها استفاده نمایید. هر یک از این ماسک‌ها از قسمتهای مختلف تشکیل شده‌اند که می‌توانند عملکرد مناسبی در برابر گازهای سمی داشته باشند.
