ماسک شیمیایی مناسب لحیم کاری
لحیم کاری یکی از روش های اتصال دائمی مواد، معمولاً فلزات، به یکدیگر است. در این روش، به جای ذوب کامل فلزات اصلی (مانند جوشکاری)، یک فلز با نقطه ذوب پایین تر به نام لحیم استفاده می شود که در دمای پایین تر از فلزات اصلی ذوب می گردد. برای لحیم کاری نیاز به چند وسیله دارید که یکی از آن ها ماسک شیمیایی مناسب لحیم کاری است. برای حفاظت از چشم ها، پوست و دستگاه تنفسی در هنگام انجام کارهای جوشکاری، برش و لحیم کاری، استفاده از ماسک لحیم کاری مناسب و رعایت سایر نکات ایمنی الزامی می باشد. در ادامه به صورت کامل این نوع ماسک را بررسی خواهیم کرد.
همچنین ببینید: ایرپلاگ
ماسک لحیم کاری چیست؟
ماسک شیمیایی مناسب لحیم کاری وسیله ای محافظتی است که برای حفاظت از چشم ها در برابر اشعه ماوراء بنفش، نور شدید و ذرات حاصل از فرایند لحیم کاری استفاده می شود. این ماسک ها به ویژه هنگام کار با مشعل لحیم کاری، جوشکاری و برش فلزات بسیار ضروری هستند.
هنگام لحیم کاری چه نوع ماسکی استفاده کنیم؟
در زمان انجام لحیم کاری، انتخاب و استفاده صحیح از ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری برای حفظ سلامتی و ایمنی فرد بسیار مهم است. باید نوع آلودگی ایجاد شده در حین لحیمکاری (دود، ذرات فلز، گازهای سمی) را شناسایی کنید تا بتوانید ماسک با فیلتر ماسک شیمیایی مناسب انتخاب نمایید. همچنین باید بر اساس میزان غلظت آلودگی و مدت زمان قرارگیری در معرض آن، سطح محافظت مورد نیاز را تعیین کنید. ماسکهای N95، FFP2 و FFP3 سطوح مختلفی از حفاظت را ارائه می دهند. از طرف دیگر باید از ماسکی استفاده کنید که با صورت شما تناسب دارد. ماسک باید به طور کامل روی صورت بنشیند و از اطراف نفوذ هوا نکند. علاوه بر مواردی که اشاره کردیم ماسکی که برای لحیم کاری استفاده می کنید باید سبک و راحت باشد تا استفاده از آن در مدت طولانی خستهکننده نباشد و البته دارای استانداردهای ایمنی معتبر مانند NIOSH یا CE باشد.
انواع ماسک مخصوص لحیم کاری
انواع ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری عبارتند از:
- ماسک های دستی (Passive Welding Helmets)
این نوع ماسک ها رایج ترین نوع ماسک های لحیم کاری هستند. صفحه محافظ این ماسک ها به صورت دستی بالا و پایین می شود. هنگامی که نیاز به دیدن ناحیه کاری باشد، صفحه را بالا می برند و هنگام شروع به لحیم کاری، آن را پایین می آورند. مزایای این ماسک ها قیمت مناسب و سادگی در استفاده است. معایب این نوع ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری هم دو چیز است. اولا نیاز به حرکت دستی برای بالا و پایین کردن صفحه محافظ دارد و ثانیا ممکن است در هنگام کار مداوم خسته کننده باشد.
- ماسک های خودکار (Auto-Darkening Welding Helmets)
یکی دیگر از انواع ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری ماسک خودکار است. این نوع ماسک ها از فناوری پیشرفته ای برای تغییر رنگ صفحه محافظ استفاده می نمایند. هنگامی که قوس الکتریکی ایجاد می شود، سنسورهای موجود در ماسک به سرعت صفحه محافظ را تیره می کنند تا از چشم ها محافظت کنند. پس از قطع قوس، صفحه محافظ به حالت روشن باز می گردد. این ماسک شیمیایی مناسب لحیم کاری دارای چند مزیت است. راحتی در استفاده، افزایش بهره وری و دید بهتر در هنگام کار، از جمله این مزایا است. معایب این نوع ماسک ها هم قیمت بالاتر نسبت به ماسک های دستی و نیاز به تعویض باتری است.
- ماسک های الکترونیکی (Electronic Welding Helmets)
یکی دیگر از انواع ماسک شیمیایی مناسب لحیم کاری ماسک الکترونیکی است. این نوع ماسک ها دارای ویژگی های پیشرفته تری نسبت به ماسک های خودکار هستند. علاوه بر تنظیم خودکار تیرگی صفحه، این ماسک ها دارای تنظیمات مختلفی برای کنترل حساسیت، سرعت تغییر رنگ و سایه صفحه هستند. همچنین برخی از مدل ها دارای قابلیت تنظیم رنگ صفحه محافظ برای کار در محیط های مختلف هستند. مزایای این نوع ماسک ها سه مورد است. تنظیمات دقیق، قابلیت تطبیق با شرایط مختلف کاری و راحتی در استفاده. البته این نوع ماسک معایبی هم دارد. اولا این نوع ماسک قیمت بسیار بالایی دارد و ثانیا تنظیمات آن پیچیده است.
عوامل موثر در انتخاب ماسک لحیم کاری
اگر قصد انتخاب ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری را دارید باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
- نوع کار: برای کارهای سبک، ماسک های دستی مناسب هستند، اما برای کارهای حرفه ای و طولانی مدت، بهتر است از ماسک های خودکار یا الکترونیکی استفاده شود.
- بودجه: قیمت ماسک های لحیم کاری بسیار متنوع است و بسته به ویژگی ها و برند متفاوت است.
- راحتی: ماسک باید سبک و راحت باشد تا کاربر احساس خستگی نکند.
- دید: صفحه محافظ ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری باید دید واضح و شفافی را فراهم کند.
- سایر ویژگی ها: برخی از ماسک ها دارای ویژگی های اضافی مانند فن خنک کننده، محافظ گردن و قابلیت تنظیم ارتفاع هستند.
همچنین ببینید: کلاه ایمنی
استفاده از ماسک لحیم کاری ضروری است؟
بله، استفاده از ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری بسیار ضروری است. حفاظت از چشم در برابر اشعه مضر اولین دلیل وجود این ضرورت است. نور شدید و اشعه ماوراء بنفش تولید شده در حین لحیم کاری می تواند به شبکیه چشم آسیب جدی وارد کند و باعث سوختگی، التهاب و حتی نابینایی شود. حفاظت در برابر ذرات معلق نیز دلیل دومی است که باعث می شود استفاده از ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری ضروری باشد. ذرات کوچک مذاب فلز، سرباره و دود حاصل از فرایند لحیم کاری می توانند به چشم ها آسیب رسانده و باعث عفونت شوند. حفاظت از پوست هم دلیل سوم ضرورت داشتن استفاده از ماسک شیمیایی مناسب لحیم کاری است. جرقه های حاصل از لحیم کاری می توانند باعث سوختگی پوست اطراف چشم شوند.
آسیب های احتمالی ناشی از عدم استفاده ماسک لحیم کاری
عدم استفاده از ماسک لحیم کاری در حین انجام کارهای مرتبط با جوشکاری، برش و لحیم کاری می تواند عواقب جبران ناپذیری برای سلامتی به همراه داشته باشد. برخی از مهم ترین آسیب هایی که ممکن است در اثر عدم استفاده از ماسک لحیم کاری رخ دهد عبارتند از:
- آسیب های چشم
سوختگی شبکیه یکی از آسیب های چشمی عدم استفاده از ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری است. اشعه ماوراء بنفش تولید شده در حین جوشکاری می تواند به شبکیه چشم آسیب جدی وارد کرده و منجر به سوختگی و از دست دادن بینایی شود. یکی دیگر از آسیب های چشمی عدم استفاده از ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری، کدر شدن عدسی چشم است. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور شدید جوشکاری می تواند باعث کدر شدن عدسی چشم و در نتیجه آب مروارید شود. التهاب ملتحمه یکی دیگر از آسیب های چشمی استفاده نکردن از ماسک شیمیایی مناسب لحیم کاری است. ذرات ریز فلز و دود حاصل از جوشکاری می توانند باعث التهاب ملتحمه و قرمزی چشم گردند.
- آسیب های پوست
سوختگی یکی از آسیب های پوستی عدم استفاده از ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری است. جرقه های حاصل از جوشکاری می توانند باعث سوختگی پوست صورت و گردن شوند. آسیب های پوستی ناشی از مواد شیمیایی هم از عوارض پوستی عدم استفاده از ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری است. برخی از مواد مصرفی در جوشکاری می توانند باعث ایجاد حساسیت و آسیب های پوستی شوند.
- آسیب های تنفسی
بیماری های ریوی از آسیب های تنفسی عدم استفاده از ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری است. استنشاق دود و ذرات فلزی حاصل از جوشکاری می تواند باعث بیماری های ریوی مانند آسم، برونشیت و سرطان ریه شود. از طرف دیگر استنشاق ذرات فلزات سنگین مانند سرب و کادمیوم می تواند باعث بیماری فلزکاریز شود که بر سیستم عصبی، کلیه ها و سایر اندام ها تأثیر می گذارد.
- سرطان پوست
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش می تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.
- آسیب به سیستم عصبی
برخی از مواد شیمیایی موجود در دود جوشکاری می توانند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارند و باعث سردرد، سرگیجه و کاهش تمرکز شوند.
آیا هر نوع ماسکی برای لحیم کاری مناسب است؟
خیر، هر نوع ماسکی برای لحیم کاری مناسب نیست. ماسک های لحیم کاری به دلیل شرایط خاص محیط کار، نیازمند ویژگی های خاصی هستند تا بتوانند از چشم ها و دستگاه تنفسی به طور کامل محافظت کنند. ماسک های معمولی مانند ماسک های یکبار مصرف یا ماسک های پارچه ای نمی توانند در برابر اشعه های مضر، جرقه ها و ذرات حاصل از لحیم کاری مقاومت کنند. ویژگی های ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری عبارتند از:
- صفحه محافظ مناسب: صفحه محافظ باید از جنس مقاوم و دارای پوشش ضد خش باشد تا در برابر حرارت و ذرات معلق مقاومت کند.
- تاریکی مناسب: میزان تیرگی صفحه محافظ باید متناسب با شدت نور قوس الکتریکی یا شعله باشد.
- وزن سبک و راحت: ماسک باید سبک و راحت باشد تا کاربر احساس خستگی نکند.
- قابلیت تنظیم: ماسک باید قابل تنظیم باشد تا برای افراد با اندازه های مختلف سر مناسب باشد.
- تهویه مناسب: ماسک باید دارای سیستم تهویه مناسب باشد تا از تعریق و بخار گرفتگی جلوگیری شود.
- حفاظت از دستگاه تنفسی: علاوه بر محافظت از چشم، ماسک باید دارای فیلتر مناسب برای تصفیه هوای تنفسی و جلوگیری از ورود ذرات مضر به ریه ها باشد.
همچنین ببینید: شیلنگ آتش نشانی
نتیجه گیری
هنگام لحیم کاری، استفاده از ماسک شیمیایی مخصوص لحیم کاری برای حفاظت از چشم و دستگاه تنفسی و پوست بسیار مهم است. ذرات فلزی مذاب، دود و اشعه های مضری که در حین لحیم کاری تولید می شوند، می توانند به شدت به شما آسیب برسانند. علاوه بر ماسک، استفاده از تجهیزات ایمنی دیگری مانند دستکش، پیشبند و عینک ایمنی نیز توصیه می شود. در انتها باید بگوییم که اطلاعات ارائه شده در این متن تنها جنبه اطلاع رسانی دارد و جایگزین مشاوره تخصصی نیست. برای انتخاب و استفاده صحیح از ماسک شیمیایی، بهتر است با کارشناسان ایمنی مشورت کنید.
